Διάβασα αυτές τις μέρες ένα πολύ καλό βιβλίο,
το οποίο αναφέρεται σε διηγήσεις περιηγητών γιά την Κορινθία - Κόρινθο,
από το 1100 περίπου μ Χ., μέχρι και αργά στα 1800.
Θαρρώ ότι οι προσωπικές μαρτυρίες των ταξιδευτών έχουν πάντα
μιάν ιδιαίτερη αξία!
Ανάλογα με την θέση του ο καθένας, ανάλογα με την συγκρότησή του, με την μόρφωση
και το πνευματικό του επίπεδο, ανάλογα ακόμα με το τι σκοπό υπηρετεί ή ποιόν
υπηρετεί, ανάλογα με την προδιάθεσή του και με το πώς είναι διακείμενος προς
την χώρα που επισκέπτεται, ο ταξιδευτής είναι, θαρρώ, ένας "εν δυνάμει"
ιστορικός…
Η κάθε προσωπική αφήγηση βοηθάει να δει κανείς πώς εξελίσσεται η
ιστορία ενός τόπου, πώς ήταν το πριν, πώς είναι το τώρα και πώς το πιθανό
μέλλον…
Τα ιστορικά γεγονότα, οι άνθρωποι, τα ήθη, τα έθιμα, η
οικονομική ζωή, τα άψυχα μνημεία*, που διόλου άψυχα δεν είναι, αφού μπορούν και δηλώνουν
το πνεύμα, τον πολιτισμό, τον πλούτο, την φτώχεια, το μένος που οδηγεί στην
καταστροφή, την αδιαφορία, την παραδοπιστία κι ένα σωρό άλλα χαρακτηριστικά της
κοινωνίας, μέσα στις εποχές…
Σας στέλνω ένα μικρό δείγμα γραφής, απ’ το ωραίο βιβλίο :
ΠΕΡΙΗΓΗΤΕΣ ΚΑΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΣΤΗΝ ΚΟΡΙΝΘΟ
12Ος – 19Ος ΑΙΩΝΑΣ
ΣΟΦΗ Ν. – ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Εκδόσεις : ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΑΘΗΝΑ 2009
Σταχυολογώ από τον πρόλογο του κ Ι. Κ. Μαζαράκη – Αινιάν,
γεν. γραμματέα της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας :
«… αυτή η έκδοση σηματοδοτεί τη συνεργασία της Γενναδείου
Βιβλιοθήκης με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
……………………………………………….
Η Κόρινθος στο σταυροδρόμι Στερεάς και Πελοποννήσου,
Κορινθιακού και Σαρωνικού, ήταν σχεδόν υποχρεωτική διάβαση κάθε περιηγητή προς
την Κωνσταντινούπολη ή προσκυνητή των Αγίων Τόπων.
………………………………………………...
… Δεν ήταν μόνο ταξιδιώτες περιηγητές εκείνοι που έφταναν
στην Κόρινθο αλλά συγχρόνως εθελοντές φιλέλληνες , που έρχονταν να συμμετάσχουν
στον Αγώνα για την Ελευθερία.»
Σταχυολογώ από τον πρόλογο της Δρ. Μαρίας Γεωργοπούλου
Διευθύντριας της Γενναδείου Βιβλιοθήκης
«… ο τόμος αυτός αποτελεί συνδετικό κρίκο μεταξύ δύο
σημαντικών τμημάτων της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα : της
εντυπωσιακής συλλογής περιηγητικών ημερολογίων και βιβλίων που φυλάσσονται στη
Γεννάδειο Βιβλιοθήκη και των σημαντικών ανασκαφών που διεξάγονται στην αρχαία
Κόρινθο.
………………………………………………….
Τα περιηγητικά αυτά κείμενα προσφέρουν μια φευγαλέα ματιά
στο παρελθόν τόσο από την άποψη της εμπειρίας του ταξιδιού αυτού καθεαυτού όσο
και από την άποψη του περιβάλλοντος χώρου και της ιστορίας του. Τα κείμενα αυτά
ρίχνουν, επίσης, φως σε παλαιά έθιμα και θεσμούς και, συχνά, περιγράφουν ή
εικονογραφούν μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους που έχουν χαθεί ή έχουν υποστεί
σημαντικές καταστροφές.»
Διαβάζοντας το βιβλίο, βρίσκω αληθινά τρομερό ενδιαφέρον στις
σημειώσεις – πρόλογο της συγγραφέως κ. Σόφης Παπαγεωργίου, σχετικά με τον τόπο
και την ιστορία του, καθώς και τις σημειώσεις της για τους περιηγητές και τους
ζωγράφους στην Κόρινθο.
Από τα κείμενα των 68 περιηγητών, φυσικά μόνον ελάχιστες
αράδες μπορώ να αντιγράψω και να σας μεταφέρω ενδεικτικά…
Ludolf,
Peter, von Sudheim
Description
of the Holy Land… written the year A.D. 1350
London , 1895, σελ. 28 – 29.
Ο Peter Ludolf έκανε το γύρο της Ελλάδος το 1350.………….
Στο κεφάλαιο με τον τίτλο Αχαϊα υπάρχει μια σύντομη
περιγραφή της Κορίνθου.
«Φεύγοντας από τη Σικελία διαπλέει κανείς τον κόλπο της
Βενετίας** , ο οποίος χωρίζει την Ιταλία από την Ελλάδα και περιπλέοντας τις
Ελληνικές ακτές φτάνει στην Αχαϊα και Μακεδονία. Πρέπει να ξέρετε ότι το μέρος
που ονομαζόταν Αχαϊα τώρα λέγεται Μοριάς. Σ’ αυτήν την ίδια γη της Αχαϊας
βρίσκεται η πιο ωραία και ισχυρή πόλη, η Κόρινθος, πάνω στην κορυφή ενός
βουνού, που όμοιά της δεν έχει υπάρξει ποτέ. Και αν ακόμα την πολιορκούσε όλος
ο κόσμος, από την Κόρινθο δεν θα έλειπε ποτέ το σιτάρι, το κρασί, το λάδι και
το νερό. Σ’ αυτή την πόλη ήταν που ο Άγιος Παύλος έγραψε πολλές επιστολές.»
Chenavard Antoine M.
Voyage en Grece et dans le Levant, fait en 1843 – 1844. Lyon, 1849, σελ. 90 – 95.
O A.M. Chenavard αρχιτέκτων
και καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών στη Lyon, έμεινε στην Ανατολή πέντε μήνες, από το Σεπτέμβριο 1843 ως
τον Ιανουάριο 1844, κυρίως στην Ελλάδα και στη Μ. Ασία.
Όταν έγινε η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1844
(όταν οι Έλληνες απαίτησαν Σύνταγμα) ο Chenavard ήταν στην Αθήνα και ως αυτόπτης
μάρτυρας μας έχει δώσει μια ενδιαφέρουσα εξιστόρηση των γεγονότων. Μετά την
Αθήνα ήρθε στην Κόρινθο.
« η Κόρινθος, η οποία υπήρξε τόσο σημαντική κατά τη διάρκεια
όλων των εποχών της Ελληνικής ιστορίας, το κλειδί της Πελοποννήσου, η
αρχόντισσα δύο θαλασσών, με αμέτρητα πλούτη, καταστράφηκε εντελώς κατά την
Ελληνική επανάσταση. Ανάμεσα στα ερείπια στέκονται ακόμα επτά κίονες,
μαυρισμένοι από το χρόνο, που ανήκουν στο ναό της Χαλινίτιδος Αθηνάς. Αν κανείς
πιστέψει τον Βιτρούβιο, στην Κόρινθο γεννήθηκε ο πιο πλούσιος και κομψός
αρχιτεκτονικός ρυθμός.
Ο Καλλίμαχος, ο γλύπτης, τυχαία πέρασε από τον τάφο ενός
μικρού κοριτσιού στην Κόρινθο. Η μητέρα του παιδιού είχε τοποθετήσει πάνω στον
τάφο ένα καλάθι γεμάτο με πράγματα, που το κοριτσάκι αγαπούσε και τα σκέπασε με
μία πλάκα. Κάτω από το καλάθι υπήρχε η ρίζα μιάς ακάνθου που τα φύλλα της καθώς
μεγάλωναν έφτασαν μέχρι τις άκρες της πλάκας, που τα έκανε να γυρίσουν προς τα
κάτω. Ο Καλλίμαχος συγκινημένος από τη χαριτωμένη θέα σχεδίασε το κιονόκρανο,
που λέγεται Κορινθιακό.
Αν αυτά είναι ένας μύθος, σίγουρα έχει το άρωμα Ελληνικής
προέλευσης και δεν είναι μια ιστορία που επινόησε ο Βιτρούβιος»
*
Objets inanimés, avez-vous donc une âme
Qui s'attache à notre âme et la force d'aimer ?...
Alphonse de Lamartine
**
ως "κόλπο της Βενετίας",
πρέπει ο περιηγητής να εννοεί την Αδριατική θάλασσα και το Ιόνιο πέλαγος...
*
Objets inanimés, avez-vous donc une âme
Qui s'attache à notre âme et la force d'aimer ?...
Alphonse de Lamartine
**
ως "κόλπο της Βενετίας",
πρέπει ο περιηγητής να εννοεί την Αδριατική θάλασσα και το Ιόνιο πέλαγος...
ακολουθεί...
