LE TESTAMENT POLITIQUE DE HAROLD PINTER

.

.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΘΗΚΗ του HAROLD PINTER -.

.

Η ομιλία του Χάρολντ Πίντερ

στην τελετή για το

Νόμπελ Λογοτεχνίας 2005

.

.

.

.

"ΠΕΡΙ ΑΞΙΟ ΠΡΕΠΕΙΑΣ

ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ" !

.

.

.

.

Έχω στα χέρια ένα λιγνό βιβλιαράκι, μόλις 29 σελίδων, αγορασμένο στη fnac με άλλα βιβλία, πέρσι ή πρόπερσι - δεν θυμάμαι - τέτοια εποχή, μποναμάς Χριστουγέννων, από μένα για μένα, 4 Ευρώ και 50 λεπτά.

Σε εξώφυλλο χαρτόνι, γκρι απαλό, γράμματα κόκκινα :

.ΤΕΧΝΗ, ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

HAROLD PINTER

Εκδόσεις ΑΙΩΡΑ

Αντιγράφω εδώ για σας.

-Το 1958 έγραψα:

«Δεν υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ του πραγματικού και του μη πραγματικού, ούτε μεταξύ του αληθινού και του μη αληθινού.
Ένα πράγμα δεν είναι απαραιτήτως ή αλήθεια ή ψέμα. Μπορεί να είναι ταυτόχρονα και αλήθεια και ψέμα».
Πιστεύω ότι αυτοί οι ισχυρισμοί εξακολουθούν να ισχύουν, ως προς τη διερεύνηση της πραγματικότητας, μέσω της τέχνης. Έτσι, ως συγγραφέας, τους υποστηρίζω αλλά ως πολίτης αδυνατώ να το κάνω. Ως πολίτης οφείλω να ρωτήσω: Τι είναι αλήθεια; Τι είναι ψέμα;
Η αλήθεια στο θέατρο είναι πάντα φευγαλέα. Δεν την βρίσκεις ποτέ ακριβώς αλλά η αναζήτησή της είναι καθηλωτική. Η αναζήτηση είναι σαφώς το κίνητρο της προσπάθειας. Η αναζήτηση είναι η δουλειά σου. Τις περισσότερες φορές σκοντάφτεις στην αλήθεια μέσα στο σκοτάδι , πέφτεις πάνω της ή βλέπεις φευγαλέα μια εικόνα ή ένα σχήμα που μοιάζει να ανταποκρίνεται στην αλήθεια, συχνά χωρίς να συνειδητοποιείς ότι συνέβη. Αλλά η πραγματική αλήθεια είναι, ότι στη δραματική τέχνη δεν υπάρχει μία μοναδική αλήθεια. Υπάρχουν πολλές αλήθειες, οι οποίες αμφισβητούν η μία την άλλη, αποστρέφονται η μία την άλλη, αντανακλούν η μία την άλλη, αγνοούν η μία την άλλη, κοροϊδεύουν η μία την άλλη, δεν βλέπουν η μία την άλλη. Μερικές φορές αισθάνεσαι ότι κρατάς την αλήθεια μιάς στιγμής στα χέρια σου κι αμέσως μετά γλιστράει μέσα από τα δάχτυλά σου και χάνεται.

..................................................................

Έτσι, η γλώσσα στην τέχνη παραμένει μια εξαιρετικά αμφίσημη συναλλαγή, μία κινούμενη άμμος, ένα τραμπολίνο, μια παγωμένη λίμνη, όπου ο πάγος μπορεί ανά πάσα στιγμή να θρυμματιστεί κάτω από τα πόδια του συγγραφέα.
Αλλά, όπως είπα, δεν μπορείς να σταματήσεις την αναζήτηση της αλήθειας. Δεν μπορείς να τη διακόψεις, να την αναβάλεις. Οφείλεις να την αντιμετωπίσεις, εδώ και τώρα.
Το πολιτικό θέατρο θέτει μια εντελώς διαφορετική σειρά προβλημάτων. Το κήρυγμα πρέπει να αποφεύγεται πάση θυσία. Η αντικειμενικότητα είναι ουσιαστικής σημασίας. Τα πρόσωπα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αναπνέουν ελεύθερα.

....................................................................

Η πολιτική γλώσσα, όπως χρησιμοποιείται από τους πολιτικούς, δεν εκφράζει τέτοιες αναζητήσεις, εφόσον η πλειονότητα των πολιτικών, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας, ενδιαφέρονται όχι για την αλήθεια, αλλά για την εξουσία και τη διατήρηση αυτής της εξουσίας. Για να διατηρήσουν αυτήν την εξουσία, είναι αναγκαίο να παραμένουν οι πολίτες σε άγνοια, να αγνοούν την αλήθεια, ακόμα και την αλήθεια της δικής τους ζωής.
Ως εκ τούτου, ό, τι μας περιβάλλει είναι ένα απέραντο υφαντό ψεμάτων, από τα οποία τρεφόμαστε.

................................................................

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν βρίσκουν πλέον απαραίτητες τις συγκρούσεις «χαμηλής έντασης». Δεν βρίσκουν κανένα λόγο να είναι επιφυλακτικές ή ακόμα και να δρουν παρασκηνιακά. Ανοίγουν τα χαρτιά τους στο τραπέζι χωρίς φόβο και πάθος. Πολύ απλά, δεν τους καίγεται καρφί για τον ΟΗΕ, το διεθνές δίκαιο ή την κριτική των διαφωνούντων. Τα θεωρούν ανίσχυρα και ασήμαντα. Σέρνουν πίσω τους, δεμένο στο λουρί του, το κλαψιάρικο μικρό αρνάκι τους, την αξιολύπητη και αδρανή Μεγάλη Βρετανία.

Τι απέγινε η ηθική ευαισθησία μας; Είχαμε ποτέ κάτι τέτοιο; Τι σημαίνουν αυτές οι λέξεις; Μήπως αναφέρονται σε μια έννοια, που σπάνια χρησιμοποιείται σήμερα – τη συνείδηση; Μια συνείδηση, που δεν έχει να κάνει μόνο με τις δικές μας πράξεις, αλλά και με το μέρος της ευθύνης που φέρουμε για τις πράξεις άλλων; Είναι όλα αυτά νεκρά;

.............................................................

Είπα νωρίτερα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ανοίγουν πλέον τα χαρτιά τους στο τραπέζι με απόλυτη ειλικρίνεια. Έτσι είναι. Η επίσημη πολιτική τους ορίζεται σήμερα ως «κυριαρχία σε όλο το φάσμα». Ο όρος δεν είναι δικός μου, είναι δικός τους. «Κυριαρχία σε όλο το φάσμα», σημαίνει έλεγχο στην ξηρά, στη θάλασσα, στον αέρα, στο διάστημα και σε όλες τις σχετικές πηγές πρώτων υλών.

..............................................................

Γνωρίζω ότι ο πρόεδρος Μπους έχει πολλούς εξαιρετικά ικανούς ανθρώπους που γράφουν τους λόγους του, αλλά θα ήθελα να δηλώσω κι εγώ εθελοντής γι αυτή τη δουλειά.
Προτείνω την εξής σύντομη ομιλία, την οποία μπορεί να απευθύνει από την τηλεόραση στο αμερικανικό έθνος. Τον βλέπω μπροστά μου, επίσημο, προσεκτικά χτενισμένο, σοβαρό, νικητή, ειλικρινή, συχνά απατηλό, μερικές φορές με ένα μισοειρωνικό χαμόγελο, παράξενα ελκυστικό. Αυθεντικός.

.
«Ο Θεός είναι καλός. Ο Θεός είναι μεγάλος. Ο Θεός είναι καλός. Ο δικός μου Θεός είναι καλός. Ο Θεός του Μπιν Λάντεν είναι κακός. Ο δικός του Θεός είναι κακός. Ο Θεός του Σαντάμ ήταν κακός, μόνο που εκείνος δεν είχε Θεό. Ήταν ένας βάρβαρος. Εμείς δεν είμαστε βάρβαροι. Εμείς δεν κόβουμε τα κεφάλια των ανθρώπων. Εμείς πιστεύουμε στην ελευθερία. Το ίδιο κι ο Θεός. Εγώ δεν είμαι βάρβαρος. Είμαι ο δημοκρατικά εκλεγμένος ηγέτης ενός δημοκρατικού κράτους που λατρεύει την ελευθερία. Είμαστε μια φιλεύσπλαχνη κοινωνία. Κάνουμε φιλεύσπλαχνες εκτελέσεις στην ηλεκτρική καρέκλα και χορηγούμε φιλεύσπλαχνες θανατηφόρες ενέσεις. Είμαστε ένα μεγάλο έθνος. Εγώ δεν είμαι δικτάτορας. Αυτός είναι. Εγώ δεν είμαι βάρβαρος. Αυτός είναι. Κι εκείνος είναι. Όλοι τους είναι. Έχω ηθικό κύρος. Βλέπετε τούτη τη γροθιά; Αυτή είναι το ηθικό μου κύρος. Και μη διανοηθείτε να το ξεχάσετε».

Η ζωή ενός συγγραφέα είναι μια εξαιρετικά τρωτή, σχεδόν γυμνή δραστηριότητα. Δεν χρειάζεται να χύσουμε δάκρυα γι αυτό. Ο συγγραφέας κάνει την επιλογή του κι εμμένει σ’ αυτήν. Αλλά είναι αλήθεια, ότι βρίσκεσαι εκτεθειμένος στους ανέμους, και κάποιοι από αυτούς είναι πολύ παγωμένοι.
Είσαι εκεί έξω μόνος σου, απροστάτευτος. Δεν βρίσκεις καταφύγιο – εκτός κι αν λες ψέματα – οπότε, στην περίπτωση αυτή, έχεις φτιάξει το καταφύγιό σου και, θα μπορούσε να πει κανείς, έχεις γίνει πολιτικός.

...................................................

Πιστεύω ότι παρά τις τεράστιες αντιξοότητες, η επίδειξη ακλόνητης, απαρέγκλιτης, έντονης πνευματικής αποφασιστικότητας, ως πολίτες, προκειμένου να ορίσουμε την πραγματική αλήθεια της ζωής μας και της κοινωνίας μας, είναι ζωτικής σημασίας υποχρέωση, που βαρύνει όλους μας. Η ανάγκη είναι επιτακτική.

Εάν αυτή η αποφασιστικότητα δεν ενσωματωθεί στο πολιτικό μας όραμα, δεν έχουμε καμιάν ελπίδα να αποκαταστήσουμε κάτι που έχουμε σχεδόν χάσει : την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.