.

η αγέλαστος πέτρα

.

.

.
"Μακάρι να ξεκαθαριζόταν το μυθικό και να έβγαινε από αυτό με την λογική μια ιστορική πραγματικότητα..."
.

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ

.

.

Στα σπουδαιότερα ελληνικά μυστήρια τα Ελευσίνια, πρωταγωνιστές ήταν η θεά Δήμητρα, η κόρη της Περσεφόνη και ο Θεός του κάτω κόσμου Πλούτωνας

.
Ο μύθος της Δήμητρας

αναφέρεται στην περιπέτεια της Κόρης και έχει ως εξής:

.

Ο Πλούτων, ο θεός του Άδη, ερωτεύθηκε την ανιψιά του Περσεφόνη και -με την άδεια του αδελφού του, Δία- αποφάσισε να την απαγάγει και να την οδηγήσει στο σκοτεινό βασίλειό του.

΄Έτσι κάποια μέρα που η Κόρη βρισκόταν στους αγρούς με την Αθηνά, την Αρτέμιδα και τις κόρες του Ωκεανού, και ετοιμαζόταν να κόψει έναν νάρκισσο ή κρίνο , άνοιξε ένα χάσμα και από μέσα πρόβαλε ο Άδης επάνω στο άρμα του. Ο Θεός άρπαξε την Κόρη και, παρά τις φωνές της, την πήρε μαζί του στον Κάτω Κόσμο.

Όταν η Δήμητρα πληροφορήθηκε την εξαφάνιση της κόρης της, πήρε δύο δάδες στα χέρια και άρχισε να περιπλανάται παντού σε αναζήτησή της. Η περιπλάνησή της κράτησε εννέα μέρες και εννέα νύχτες, αλλά δεν είχε κανένα αποτέλεσμα.
Μόνο ο Θεός Ήλιος είδε τι είχε συμβεί: και όταν ενημέρωσε τη θεά, η Δήμητρα θύμωσε τόσο πολύ ώστε αποφάσισε να μην ξαναγυρίσει στον Όλυμπο και να απέχει από την κοινότητα των θεών όσον καιρό η κόρη της θα ήταν αιχμάλωτη του Άδη.

Περιπλανώμενη στη γη και μεταμορφωμένη σε γριά, έφτασε στην Ελευσίνα και κάθισε αμίλητη σε έναν βράχο (που αργότερα ονομάστηκε Αγέλαστη Πέτρα), δίπλα σε ένα πηγάδι (το Καλλίχορον φρέαρ) για να ξαποστάσει. Εκεί την συνάντησαν γυναίκες της πόλης και ανάμεσά τους η Ιάμβη, κόρη του βασιλιά της Ελευσίνας Κελεού, που με διάφορα αστεία την έκανε να γελάσει έπειτα από τόση θλίψη.

Οι Ελευσίνιοι προσέφεραν φιλοξενία στη Δήμητρα, η οποία με τη σειρά της προσφέρθηκε να γίνει τροφός του γιου του Κελεού και της Μετάνειρας, και αδελφού της Ιάμβης.
Θέλοντας μάλιστα να τον κάνει αθάνατο, τον τάιζε κρυφά θεϊκή τροφή και κάθε νύχτα έκαιγε τα θνητά του μέλη επάνω σε φωτιά. Μια νύχτα όμως που η Μετάνειρα παραξενεμένη παραφύλαξε και είδε τι έκανε η θεά-τροφός, έβαλε τις φωνές και άρπαξε από τα χέρια της το βρέφος. Τότε η Δήμητρα αποκαλύφθηκε με όλη της τη μεγαλοπρέπεια και ζήτησε από τους Ελευσίνιους να της κτίσουν ναό και βωμό κοντά στο Καλλίχορον φρέαρ και την Αγέλαστη Πέτρα όπου την είχαν πρωτοσυναντήσει.

Όταν το έργο ολοκληρώθηκε, η θεά κλείστηκε στο εσωτερικό του ναού αγνοώντας τις εκκλήσεις των θεών να επιστρέψει κοντά τους.
Όσο καιρό η θεά έμενε στη γη, κανένας καρπός δεν φύτρωνε και το ανθρώπινο γένος κινδύνευε να αφανιστεί από τη ξηρασία και την πείνα.

Βλέποντας την κατάσταση αυτή, οι θεοί ανησύχησαν. Τότε ο Δίας διέταξε τον Πλούτωνα να στείλει την Κόρη στον Επάνω Κόσμο.

Ωστόσο, η Περσεφόνη είχε ήδη γευτεί σπόρους ροδιάς (σύμβολο της γονιμότητας και του γάμου, αλλά και του Κάτω Κόσμου) και, σύμφωνα με τους θεϊκούς νόμους, όποιος έτρωγε αυτόν τον καρπό έμενε δεσμευμένος στον Άδη.

Τελικά, συμφωνήθηκε να ανεβαίνει η Περσεφόνη στη Γη για οκτώ μήνες, ενώ τους υπόλοιπους τέσσερις να μένει με τον Πλούτωνα στον Κάτω Κόσμο. Ικανοποιημένη η Δήμητρα, γύρισε και πάλι κοντά στους θεούς και έκανε τη γη να ανθίσει ξανά. Αλλά όσο διάστημα η Κόρη ξαναγύρισε στον Άδη, η φύση μαράζωνε.

Για να ευχαριστήσει τους Ελευσίνιους που την φιλοξένησαν όταν ήταν δυστυχισμένη, η θεά τους δίδαξε την καλλιέργεια του σίτου και την τέλεση των μυστηρίων.

.

Δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντιληφθούμε τον συμβολισμό του μύθου σε ανθρώπινο και θείο επίπεδο.
Η Δήμητρα (Δα-μάτηρ-μήτηρ η μητέρα της Γης ) που συμβόλιζε την καρδιά του κόσμου -την παμμήτορα Φύση-, γέννησε την Περσεφόνη τις ανθρώπινες ψυχές δηλαδή, οι οποίες ενσαρκώνονταν στην Γη για να καλλιεργήσουν το πνεύμα τους και να διαδώσουν την αγάπη αφού έχουν θεια καταγωγή.

.

Η Δήμητρα επιθυμεί να κάνει τον άνθρωπο αθάνατο, αλλά λόγω της αμάθειας και της φοβίας αποτυγχάνει, και έτσι η Δήμητρα ιδρύει μία λατρεία διαμέσου της οποίας ο άνθρωπος θα μπορεί να συμμετάσχει του Θείου.

Ο Πλούτωνας ήταν ο Βασιλιάς του κάτω κόσμου όπου οι ψυχές των πεθαμένων μεταβαίνανε για να κριθούν από τους τρεις δικαστές . Ανάλογα με την κάθαρση των ψυχών οι άδικες παραπέμπονταν στα Τάρταρα για να διαλυθούν από τον Κέρβερο, ενώ οι δίκαιες ψυχές μεταβαίνανε στα Ηλύσια πεδία...

Ο Άδης λοιπόν δεν ήταν ο τόπος κολάσεως των ψυχών, αλλά τόπος κρίσεως του ανθρώπινου επί της Γης βίου. Είναι η νάρκωση της σάρκας και η κάθαρση της ψυχής από τον κόπρο του Αυγείου , που κατοικεί στην ανθρώπινη ψυχή.

Το όνομα Πλούτωνας δόθηκε στο Θεό γιατί παρείχε πλούτο αφού από τα έγκατα της Γης ανέρχονται όλα τα αγαθά.

Ενώ το όνομα Άδης έκφρασε το αόρατο (αεδές ) και την άγνοια και τον φόβο που προκαλούσε η μεταθανάτια ζωή.

.

.

.

.

.

.

.