ΡΩΣΙΑ !

.

μέρος Α'.

μάθημα ΧΙΙΙ

.Μάρτης 2011

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ
.
(* αρχίζει σε όλον τον κόσμο να υφίσταται ως πεδίο)

.

Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ - σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Αθήνας,
οι παραδόσεις έγιναν από την αναπληρώτρια καθηγήτρια της Φιλοσοφικής σχολής,
κ. Μ. Ευθυμίου

.
1η διοργάνωση -
..
οι παραδόσεις ήσαν κάθε Τρίτη 12.30 – 15.30 x 16 εβδομάδες

.

η ΕΙΣΟΔΟΣ ήταν ΕΛΕΥΘΕΡΗ

- οι σημειώσεις μου από την παράδοση
είναι γιά προσωπική χρήση
και εντελώς επιγραμματικές - :

.

.

σύνδεση με τα προηγούμενα...

Μετά τον Β’ παγκόσμιο….

.

Το ’49 η Κίνα επεκράτησε.

Η Κορέα χωρισμένη.

Συγκρούσεις στην Ινδοκίνα → επικρατούν οι Κομμουνιστές.

Βιετνάμ, Λάος, Καμπότζη.

Η Ιαπωνία → συνδεδεμένη με την ιστορία των μεγάλων οικογενειών.

1600 – 1858 προχώρησε σε εκσυγχρονισμό.

1945 → ηττήθηκε κατά κράτος.

.

- 1951 διοικήθηκε από τις ΗΠΑ – Μακ Άρθουρ

Της απαγορεύτηκε να αποκτήσει ισχυρό στρατό και στόλο

→ 2^η βιομηχανική δύναμη στον κόσμο

→ Ιαπωνικό θαύμα !

.
.
.

.

.

Ρωσία

Η μεγαλύτερη Ευρωπαϊκή χώρα στον κόσμο

.

Νεαρή χώρα.

Χαώδης – η επιτομή του χάους !

Ευρωπαϊκή χώρα → μετά το 1600(τα εδάφη πέρα απ’ τα Ουράλια) → Ασιατική χώρα.

130.000.000 κάτοικοι.

Η Δανία έχει και τη Γροιλανδία.

Την ονόμασαν οι Βίκινγκς – «Πράσινη χώρα» → (θα γίνει, όταν λειώσουν οι πάγοι :)

.

θέση Γροινλανδίας

.

Ρωσία – περιοχή accordeon !

Η στενή στέπα της Κεντρικής Ασίας περνάει μέσα από τη Ρωσία, σβήνει → Ουγγαρία.

Πάντα κατοικούσαν άνθρωποι των στεπών.

.

Στο Βόρειο μέρος της στέπας → δάση.

Τάϊγκα → πιο πάνω Τούντρα.

Πολλά νερά, λίμνες, δάση.

Κατά κανόνα κατοικούσαν Σλαβικές φυλές (άνθρωποι των δασών / κυνηγοί, γεωργοί).

Η μεγαλύτερη Σλαβική χώρα και Γερμανικές ομάδες, που αναπτύχθηκαν στα δάση → Β. τμήμα της Ρωσίας.

.

στέπα
.

.

στέπα στην Ευρασία

.

.

άνθρωπος της στέπας

.

.

τάϊγκα

.

.

τούντρα

.

..

τούντρα

.

Το πρώτο κράτος δημιουργήθηκε από ΜΗ Ρώσους, ΜΗ Σλάβους, αλλά από Γερμανούς → Βίκινγκς.

.

800μ.Χ., → εξελίξεις στην Ευρώπη.

Στο κέντρο της Ευρώπης → η Γερμανική δύναμη οργανώνεται →

στέψη Καρολομάγνου

.

.
απεικόνιση Καρολομάγνου, στην tapisserie de Bayeux

.

80 μ.Χ. ξεκινά ο Μεσαίωνας → άνθρωποι των δασών (Βόρεια Γερμανία) → Βίκινγκς από Νορβηγία, Σουηδία, Δανία → εξαιρετικοί ναυτικοί, παντός καιρού, λεηλάτες του νερού → κατεβαίνουν → Βόρεια θάλασσα, Βαλκτική και ποτάμια.

Χτυπάν και τη Μεσόγειο (Νορμανδοί).

.

οι Νορμανδοί έξω από το Παρίσι

.

η πλάκα του 886, μήνα Φλεβάρη
αναφέρεται σε αυτούς που "έπεσαν" εκεί
υπερασπιζόμενοι το Παρίσι από τους Νορμανδούς.
.

.

Στο Βυζάντιο → Οι Βαράγγοι.

.

Varangians - Kandinsky

.

.

Βαράγγοι, η φρουρά του αυτοκράτορα του Βυζαντίου

.
.
.

800, 900 → έμποροι (Vik → λεηλατώ και εμπορεύομαι), αγορά (Vic – old vic) → τελειώνουν έτσι και τοπωνύμια...

Κέλτες, Ρωμαίοι, Άγγλοι, Σάξωνες – Γερμανικά φύλα.

Οι μέρες της εβδομάδας στα Αγγλικά είναι τα ονόματα των θεών των Βίκινγκς !

Βίκινγκς → Γερμανικά φύλα.

Το Δουβλίνο ήταν Vic.

.
* σημείωση δική μου, τα στοιχεία είναι από το διαδίκτυο :
πιθανή προέλευση του ονόματος Vikings
.

víkingr, πληθυντικός víkingar) είναι ο εξερευνητής, έμπορος ή λεηλάτης - Σκανδιναβός, την περίοδο VIII ως XI αιώνα.

• από το vik, (το συναντάμε στο Reykjavik) και το ing , που δηλώνει την προέλευση,
• από το vicus / wik δήλωνε κατά τον μεσαίωνα τους εμπορικούς τόπους,
• από τους κατοίκους Viken, στο Όσλο.
• από το Σκανδιναβικό vig, που σημαίνει "μάχη".

η λέξη « viking » δηλώνει τον πολεμιστή, εξερευνητή ή λεηλάτη, Σκανδιναβικής προέλευσης.

4 από τους θεούς τους, έδωσαν την ονομασία στα σημεία του ορίζοντα : Nordri, Sudri, Austri et Westri.

Πέρασαν στην Αγγλία

επίσης, από την μυθολογία των βορείων, προέρχονται τα ονόματα των ημερών, σε κάποιες γλώσσες :

Langues modernes

Français - Anglais - Allemand - Islandais - Norvégien

Θεότητα :

Lundi - Monday - Montag - Mánudagur - Mandag -Máni /

σελήνη :

Mardi - Tuesday - Dienstag^[16] - Þriðjudagur - Tirsdag - Týr

Mercredi - Wednesday - (Mittwoch) - (Miðvikudagur)^[17] - Onsdag - Odin (Woden)

Jeudi - Thursday - Donnerstag - Fimmtudagur - Torsdag - Thor (Donar)

Vendredi - Friday - Freitag - Föstudagur - Fredag Freyja ou Frigg

ήλιος :

Dimanche - Sunday - Sonntag - Sunnudagur - Søndag - Sól /

.

(θέση της Γροινλανδίας)
.

Νορβηγοί Βίκινγκς → Ισλανδία, Γροιλανδία → έφτασαν στον Καναδά.

.

.

Ομάδα Σουηδών Βίκινγκς (ονομάζονταν Ρως - Γερμανική ονομασία) περνούν από τα ποτάμια της Βαλτικής το 820, 840, 850, διεισδύουν ως τη Μαύρη θάλασσα, ιδρύουν το κράτος του Novgorod Κιέβου (δημιούργησαν το Κίεβο – ιδρυτικό κράτος για τη Ρωσία).

Μετά το 900 σιγά – σιγά εκσλαβίζονται.

.

.

το Novgorod Κιέβου - η αρχιτεκτονική των Vikings
.
.
.

Οι Ρως → πολύ κοντά στο Βυζάντιο..

.

Στα νότιά τους → Τούρκικη φυλή → οι Χαζάροι → αυτοκρατορία των Χαζάρων (Εβραίοι - Τούρκοι).

Οι Ρως έρχονται σε επαφή με το Βυζάντιο → συνδυασμένα χτυπήματα → τους διέλυσαν.

Όταν διαλύθηκαν οι Χαζάροι → εγκαταστάθηκαν οι Πατσενέγκοι.

Το 980 στενές επαφές Βασιλείου Β’ Βουλγαροκτόνου και Βλαντιμίρ Σβιατοσλάβ
.

.

o Sviatoslav και ο αυτοκράτωρ
.
(αυτός είχε 800 γυναίκες!) → πήρε και την αδερφή του Βασιλείου Β’
.

– έκαναν συμμαχία.

Το 988 ο Σβιατοσλάβ δέχεται τον Χριστιανισμό.

Σε τρείς μήνες (!) εκχριστιανίζονται οι Ρως .

Σχεδόν στα 1000 → συνδεδεμένοι με το Βυζάντιο.

Το 1054 → σχίσμα.

Οι Ρως συνετάγησαν με την Ανατολική εκκλησία.

Ο γιός του Βλαντιμίρ άφησε έργο !

→ συνέλεξε το εθνικό δίκαιο και συνέταξε το Ρωσικό δίκαιο → σημαντικό Μεσαιωνικό δίκαιο.

1000 – 1100 αδυνατίζει το κράτος των Ρως → κινητικότητα ανθρώπων των στεπών.

.

.

1206 → κορύφωση → δράση Τζένγκις Χαν (Μογγόλοι).

1234 η Ρωσία κατακτάται χειμώνα από Τζένγκις Χαν (δημιούργησε τη μεγαλύτερη αυτοκρατορία !), με πόλεμο

.

.

Οι Μογγόλοι → φυλές ενωμένες σε ορδή, πρωτεύουσά τους → Κορακόρουμ.

Ρωσία → απέραντη πεδιάδα και δάση.

Βογιάροι → μεγάλοι γαιοκτήμονες → μικροηγεμόνες (δεν έχουν κρατική κάλυψη – χωρικοί μουζίκοι – καλλιεργούν (δουλοπάροικοι).

.

Γύρω στα 1400 , όταν οι Μογγόλοι άρχισαν να παρακμάζουν → οι Βογιάροι τους εξεδίωξαν.

1450 Ιβάν ο Γ’ ο Μέγας χτυπά τους Μογγόλους

.

.

Ιβάν ο Δ’, ο Τρομερός , τους απωθεί ανατολικά.

.

1450 ξεκινά η νεώτερη ιστορία της Ρωσίας.

1453 τελειώνει η Βυζαντινή αυτοκρατορία →

Ο Ιβάν κρατά για τον εαυτό του τον τίτλο του Καίσαρα → Cesar → Tsar.

Τσάρος πασών των Ρωσιών, διώχνει μεγάλο μέρος των Μογγόλων

.

.

έμειναν οι Τάταροι προς τη Μαύρη θάλασσα, όπου η στέπα εξελίσσεται σε πεδιάδα. Αυτοί οι Τάταροι δεν τα παν καλά με τους Ρώσους → στον Β’ Παγκόσμιο οι Τάταροι συνέπραξαν με τους Γερμανούς. Τάταροι και Κροάτες (απόγονοι των φυλών της στέπας) χρησιμοποιήθηκαν από τον Γερμανικό στρατό.

.

ο Τάταρος Ντεντέ αγάς, με τα παιδιά του
.
.
.

Οι Κοζάκοι → επίσης φυλή της στέπας → συνδυάστηκαν θαυμάσια με τους Ρώσους.

.

.

στολές των Κοζάκων
.
αριστερά, η στολή των Κοζάκων του ποταμού Don
στο κέντρο, από τα Ουράλια όρη
δεξιά, από την Ουκρανία

.




.

Ο Ιβάν ο Γ’ έστησε την καινούργια Ρωσία.

Υπάρχει πρόβλημα με τις ομάδες από την χρυσή ορδή.

.

Οι Βογιάροι (μικροάρχοντες ανεξάρτητοι) → δεν ενσωματώνονται.

100 χρόνια μετά → 1500, ο Ιβάν Δ’ ο Τρομερός αναγκάζει τους Βογιάρους να υποταχθούν στην κεντρική εξουσία. ΒΙΑΙΟΣ...

Είχε καλό σύμβουλο – Μπόρις Γκουντούνωφ.

1550 → αρχιτέκτων της αποκοπής της Ρωσίας από το Πατριαρχείο Κων/λεως → 1584

νέο Ορθόδοξο Πατριαρχείο Μόσχας.

Για την Ορθοδοξία, το να υπάρχουν πολλά Πατριαρχεία → κανονικότητα.

16^ο αι., όλα τα Πατριαρχεία διοικούνται από τους Οθωμανούς → απεκόπησαν.

Ως το 1613 στήνεται η νέα χώρα → η απάντηση της Ρωσίας στο φόβο από τη στέπα.

Η Κίνα έχει το τείχος.

1613 αρχίζει η δυναστεία των Ρωμανώφ.

.

ο πρώτος της δυναστείας → 1596
.

.

.

Ο Ιβάν Δ’ ο Τρομερός είναι πολιτικός → θέλει λιμάνι, γιατί 6 μήνες το χρόνο όλα παγωμένα.

→ λιμάνι Αρχαγκέλσκ.

.

.

Οι Ρωμανώφ, με βοήθεια Κοζάκων → να καταληφθεί όλη η ζώνη Τουρκομάνων και Μογγόλων Βορειοανατολικά.

Ως το 1638 έχουν φτάσει στον Ειρηνικό → απ’ τον Βερίγγειο πορθμό περνάν στην Αλάσκα , 1660 – 1700.

.

.

Το κομμάτι προς Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό , ακόμα και σήμερα είναι αχαρτογράφητο !

.

Πάνω απ’ την Κίνα → ως τη Μαντζουρία → υπάρχει τώρα ένας γίγας.

Από 1650 – 60 έγινε η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα του κόσμου.

1917 οι Μπολσεβίκοι.

1989 – 90 έπεσε ο Κομμουνισμός.

Νικόλαος ο Β’ – τελευταίος τσάρος → αγιοποιήθηκε.

156 εθνότητες.

80% του πληθυσμού Ρώσοι, Σλάβικης καταγωγής.

17^ος αι., του Ρωσικού άθλου – έπους.

.

Την ίδια εποχή οι Άγγλοι πέρασαν στις ανατολικές ακτές των Ηνωμένων Πολιτειών → go West

..

17^ο και 18^ο αι., η Ρωσία δεν έχει αποικίες → κατέκτησε και ενσωμάτωσε συμπαγές οικοδόμημα → Ιρκούτσκ → μέσο διαδρομής ο υπερσιβηρικός.

Οι Ρωμανώφ ενισχύουν την κεντρική εξουσία , διαχειρίζονται το χάος

.

.

1690 στην εξουσία ο Μ. Πέτρος → υπήρχαν ήδη συγκρούσεις Ρώσων και Σουηδών (1650 η Σουηδία → μεγάλη δύναμη στη Βαλκτική) → δεν τα βγάζουν πέρα με τους Σουηδούς.

Τολστόη → «Μ. Πέτρος»

.
.

Ο Μ. Πέτρος σκοπεύει να κατακτήσει τα νότια εδάφη προς τη Μαύρη θάλασσα (που ήταν Οθωμανική λίμνη).

1690 → διέξοδο στη Μαύρη θάλασσα → στο υπογάστριο της Ρωσίας, από Μεσόγειο προς Ατλαντικό.

Πάλι ήττα από τους Σουηδούς για τη Βαλκτική.

Ο Μ. Πέτρος εκσυγχρονίζει το στρατό, αποφασίζει να δει ο ίδιος αυτές τις χώρες.

Φεύγει μυστικά για Ολλανδία, εργάζεται μυστικά στα ναυπηγεία, παρακολουθεί τη σύλληψή τους, ως προς την εργασία και την κοινωνία.

Φέρνει από Ευρώπη – Ιταλία και Ολλανδία – ειδικούς τεχνίτες.

Μαθαίνει ξένες γλώσσες.

Εκμοντερνίζει την καλλιέργεια της γης.

1861 καταργήθηκε η δουλοπαροικία.

Αναγκάζει τους ευγενείς Βογιάρους → στρατό.

Τους έστειλε στο εξωτερικό.

Έκανε σχολεία.

Εκτεταμένες βιοτεχνίες παραγωγής όπλων.

Άλλαξε την οργάνωση του στρατού.

→ Νίκησε τους Σουηδούς

.

.
Στα νότια του κόλπου της Φινλανδίας δημιουργεί λιμάνι με το όνομά του →
.

.

→ Αγία Πετρούπολη (κατόπιν Λένινγκραντ)

Κάλεσε Ιταλούς, Γάλλους, Ολλανδούς, τους καλύτερους τεχνίτες της Ευρώπης.

Κόρη του → Ακαδημία Τεχνών

Ρωσία → η μεγαλύτερη δύναμη της Βαλκτικής.

Πέθανε το 1725.

.

Γερμανίδα πριγκήπισσα → Αικατερίνη η Μεγάλη → τσαρίνα → εκπληκτικών επιδόσεων σε όλα τα επίπεδα (και νυμφομανής) .

Η Ρωσία ήταν γίγαντας με πήλινα πόδια → αυτή, οπαδός του Διαφωτισμού, φρόντισε → υψηλού επιπέδου παιδεία και δικαιοσύνη → ενίσχυση θέσης χωρικών → μειώνει τη δύναμη των Βογιάρων → ενισχύει την ιατρική → υποχρεωτικούς εμβολιασμούς (εμβολιάζεται πρώτη αυτή) → πήγαινε σε αγροκτήματα, στο βάθος της Ρωσικής κοινωνίας → χιλιάδες τεχνίτες απ’ την Ευρώπη → κατακτήτρια → για τη Μαύρη θάλασσα.

.

1768 ο Α’ Ρωσοτουρκικός → συνθήκη Κιουτσούκ Καϊναρτζή, όλο και περισσότερα εδάφη των βορείων ακτών της Μαύρης θάλασσας → στη Ρωσία.

1792 – 94 δημιούργησε το λιμάνι της Οδησσού → γέμισε Έλληνες → εμπόριο.

1814 → Φιλική Εταιρεία

.

.

Οδησσός
.

Η Μ. Αικατερίνη έκανε τη Ρωσία → δύναμη της Μαύρης θάλασσας.

Πιέζει τους Οθωμανούς μέσα στα εδάφη τους.

Γύρω στα 1800, το πρόβλημα των ισχυρών της Ευρώπης (ιδίως οι Άγγλοι) ήταν → ποιος θα διαδεχθεί την Οθωμανική αυτοκρατορία.

Η Μ. Αικατερίνη είχε βλέψεις για την Κωνσταντινούπολη.

Ελέγχει ως σήμερα μεγάλο κομμάτι της Φινλανδίας.

Από το 1799 ξεκινάν οι Ναπολεόντιοι πόλεμοι ( → εξαγωγή επανάστασης) → Ρωσία κεντρικός παίκτης.

Γαλλία → διαλύουν τη φεουδαρχία.

Σύγκρουση Γαλλίας – Αγγλίας.

1815 → Βατερλώ

.

.

.

Οι 2 δυνάμεις αναζητούν τον έλεγχο της ανθρωπότητας.

Η Ρωσία αντιμέτωπη με τους Γάλλους.

1812 ο Ναπολέων εισβάλλει στη Ρωσία → μοιραία εκστρατεία..

οι Γάλλοι κάνουν περίπατο ως τη Μόσχα.

Ανέλαβε ο στρατάρχης Κουτούζωφ → οι Ρώσοι έκαψαν τη Μόσχα, αποθήκες, σπαρτά → χειμώνας μείον 20^ο , μείον 50^ο , τους αποδεκάτισαν.

1812 αυξήθηκε το κύρος της Ρωσίας.

1815 η Αγγλία ηττάται.

1821 ο Ναπολέων πέθανε → Αγία Ελένη.

Ρωσία → πάνω, Οθωμανική αυτοκρατορία → κάτω, → ζήτημα χρόνου να συγκρουσθούν.

1850 Ρωσοτουρκικός πόλεμος στην Κριμαία → Αγγλογάλλοι συντρέχουν τους Τούρκους.

.

.

1853 η Ρωσία ηττάται.

Είναι καθυστερημένη → μετά το 1860 αποφασίζει τον εκμοντερνισμό.

19^ος αι., η Αγγλία → υπερδύναμη.

1861 Ρωσία καταργεί τη δουλοπαροικία (αγρότες δεμένοι με το χτήμα) → φτιάχνει πιο μικρά, μοντέρνα σχήματα διοίκησης → προχωρεί σε εκβιομηχάνηση, με πρωτοβουλία του Τσάρου → κρατικές μονάδες, ενώ στην Αγγλία → ιδιωτική πρωτοβουλία.

Το Β’ ήμιση του 19^ου αι., Ρωσία → τον υψηλότερο δείκτη εκβιομηχάνησης στον κόσμο → αλλάζει κοινωνικά → εργάτες → μεσαία τάξη → μεγάλες κοινωνικές αλλαγές → οι ευγενείς → κινήματα κατά των Τσάρων, τους έστελναν στο Ιρκούτσκ.

Οι Τσάροι στο Β’ μισό 19^ου αι. → καλό δίκτυο μεταφορών → η πιο μεγάλη σιδηροδρομική γραμμή του κόσμου (1891 – 1903 η Α’ φάση). Τεράστιο έργο.

1903 η τελευταία του γραμμή → Βλαδιβοστόκ.

19^ος , χρυσός αιώνας για τη Ρωσία → Pouchkine, Dostoievski, Gogol, Tolstoi (Βογιάρος), Tourgueniev, Tchekhov (γιατρός) - Rimski-Korsakov, Tchaikovski κ.τ.λ.

1905 → σύγκρουση με Ιαπωνία → ηττάται κατά κράτος η Ρ. → δεν έχει ναυτικό → έκαναν το γύρο του κόσμου ως να φτάσουν στην Ιαπωνία

.

.

Κοινωνία με κραδασμούς αλλαγών → επιδείνωση εσωτερικής κατάστασης → 1905 η πρώτη μεγάλη εξέγερση κατά των τσάρων, ο τσάρος έλειπε από την Αγία Πετρούπολη → χτύπησαν τη διαδήλωση → η μέρα έβαλε υποθήκες για το 1917.

Ο τσάρος δημιουργεί κοινοβούλιο → Δούμα.

Μονόδρομος ο εκμοντερνισμός.

1914 αρχίζει ο Α΄παγκόσμιος, με τη δολοφονία του Αυστριακού στο Σεράγεβο (η Ρωσία είχε εγγυηθεί).

1918 τελειώνει ο Α’.

Στον Α’ παγκόσμιο → Ιαπωνία, Αγγλία, Ιταλία με Αντάντ.

.

.

.

.

η Ρωσία

θα συνεχίσει και σε δεύτερο μέρος

.

.

.

.

.