.
Γενάρης 2011

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ VIII
(* αρχίζει σε όλον τον κόσμο να υφίσταται ως πεδίο)
.

.

Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ - σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Αθήνας,
από την αναπληρώτρια καθηγήτρια της Φιλοσοφικής σχολής,
κ. Μ. Ευθυμίου

.
1η διοργάνωση

Κάθε Τρίτη 12.30 – 15.30 x 14 εβδομάδες



ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

.
οι σημειώσεις μου από την παράδοση
είναι γιά προσωπική χρήση
και εντελώς επιγραμματικές :

Ισλάμ

.

Νεώτερη θρησκεία → 622 μ.Χ. → έτος Εγίρας, από τη Μέκκα στη Μεδίνα.

Μωάμεθ → έμπορος στην Αραβική Χερσόνησο, αρχικά αγράμματος.
Στην περιοχή υπήρχαν Εβραίοι, Χριστιανοί Μονοφυσίτες, Νεστοριανοί.

Ευγενές άθλημα η αποστήθιση του Κορανίου.

Στο Ισλάμ έχει σημασία η προφορική μετάδοση του Κορανίου.
Δέχεται την Παλαιά Διαθήκη, δεν αρνείται το Χριστό, τα λόγια του Ιησού → ο μεγαλύτερος Προφήτης πριν τον Μωάμεθ.
Δεν δέχονται ότι ο Χριστός είναι υιός Θεού – ούτε την Αγία Τριάδα.
Ο Ιησούς → μέγας Προφήτης και όχι υιός Θεού.
Ο Μωάμεθ είναι άνθρωπος.
Ένας είναι ο Θεός και Προφήτης του ο Μωάμεθ.


632 ο θάνατος του Προφήτη.
10 χρόνια διοίκησε και έδρασε σε ευρύτερη κλίμακα.

Απόφαση Μωάμεθ → το Ισλάμ συνυπάρχει με τους λαούς της Βίβλου.

Παρέμειναν τα Πατριαρχεία, επί 1300 χρόνια.

Ιερό βιβλίο η Παλαιά Διαθήκη, ιερά τα Ευαγγέλια.

.

Τελικός λόγος → το Κοράνι → εκφράζει το θέλημα του Θεού.
Οι μαθητές του έγραψαν → Σαρία → ο ιερός νόμος του Ισλάμ.
Το Κοράνι μπαίνει σε λεπτομερείς ηθικές επιταγές.
Είναι κανονιστική θρησκεία .
Κανόνες → νηστεία Ραμαζανίου – σεληνιακό ημερολόγιο – όχι χοιρινό – περιτομή (τα 2 τελευταία και στις δύο θρησκείες) – από ανατολή έως δύση του ηλίου προσευχή 5 φορές τη μέρα, στραμμένοι προς τη Μέκκα – αγάπη – φιλανθρωπία – κοινωνική προσφορά.

Το Ισλάμ εξαπλώνεται με πολύ μεγάλη ταχύτητα.
Το 2040 θα είναι η μεγαλύτερη διαδεδομένη θρησκεία του κόσμου.
Με μεγάλη ταχύτητα εξαπλώνεται στην Αφρική.
*υπο σημείωση της τάξης :
όπου οι ντόπιοι πληθυσμοί δεινοπάθησαν επί αιώνες από τους λευκούς αποικιοκράτες κ.τ.λ., ασπάζονται εύκολα αυτοί οι πληθυσμοί το Ισλάμ.

Σχίσμα του Ισλάμ→Σουνίτες / Σιίτες

Στον Χριστιανισμό πέρασαν 1054 χρόνια για να γίνει το σχίσμα.

Στο Ισλάμ :
622 Εγίρα
632 θάνατος του Προφήτη
30 χρόνια μετά → σχίσμα.

Ο Αλή και οι 2 γιοί του διεκδικούν την εξουσία.
Οι Σιίτες κατηγορούνται από τους Σουνίτες ότι τους θεοποιούν.
Ομεϊάδες → η πρώτη μεγάλη δυναστεία στον Αραβικό πολιτισμό.
Πολιτικοί του αντίπαλοι από Συρία - Δαμασκό. Εκτελούνται με βασανιστήρια.
Η εκτίμηση είναι ότι πρόκειται για πολιτική σύγκρουση.
Η Περσία (ζωροαστρισμός) έχει αυθεντικό πολιτισμό και γεννάει καινούργια πράγματα.
Στους Σιίτες (μειοψηφία) υπάρχει έντονο το στοιχείο → ότι οι δίκαιοι βασανίζονται.
Νίκησε η περιοχή της Συρίας → Σουνίτες, 90% στο Ισλάμ – πλειοψηφία.

Ο Χουσεϊν στο Ιράκ (Σουνίτης) διοικούσε χώρα, στην πλειοψηφία τους Σιίτες.
*υπο σημείωση της τάξης :
το είχαν υπολογίσει οι Αμερικανοί , χωρίς να τους «βγει…»

η Χεζμπολά → βάσεις σε Λίβανο και Συρία.

Οι Σιίτες δεμένοι με την έννοια του μαρτυρίου και βασανιστηρίου.
→ βλέπε παρέλαση ημίγυμνων ανδρών με μαστίγια → αυτό μαστίγωμα.

Παλαιστίνιοι → Σουνίτες
Σιιτικές ομάδες κυρίως στη Χεζμπολά.

Ένα σχίσμα αλλά και μεγάλη τάση → Σουφισμός.
Πήγασε από την Περσία (από Σιιτικό μυστικισμό) → άνθισε σε Σουνιτικό περιβάλλον.
Ομπρέλα → μυστικιστικές βάσεις.
Η καρδιά του μυστικισμού → να ενωθείς με το θείο.
π.χ. τα δερβίσικα τάγματα → έκφανση Σουφισμού.
1100 – 1200 μ.Χ. άρχισε ο Σουφισμός, ως τάση του Ισλαμισμού.
Ξεκίνησε από λόγιους περί του Περσικού πολιτισμού → εγκατάσταση στην Ανατολική Μικρά Ασία – 1071 η μάχη του Ματζικέρτ -, οι Σελτζούκοι Τούρκοι νίκησαν τους Βυζαντινούς (σουλτανάτο Ικονίου → Ανατολία)
1100 Σελτζούκικη φυλή → Ανατολία.
Οι περισσότερες Χριστιανικές αιρέσεις → ανατολικά.

Ρουμ → Ανατολική Ρωμαϊκή Βυζαντινή αυτοκρατορία.
Ιδρυτής του τάγματος των δερβίσηδων.
Τζελαλεντίν αλ Ρουμί – Μεβλανά (σημαίνει : ο δάσκαλός μας)
Ολόκληρο το όνομά του είναι : Jalal al-Din Mohammad Ibn Mohammad Ibn Mohammad Ibn Husain al-Rumi

-λέγεται, ότι είναι ο μεγαλύτερος ποιητής στην ιστορία της ανθρωπότητας-
(σύλληψη της ανθρωπότητας)

Χατζή Μπεκτάς → μπεκτασήδες δερβίσηδες.












Σουφισμός → η έμφαση δίνεται στην ανεκτικότητα και τη μεγαλοψυχία.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CE%B2%CE%BB%CE%B5%CE%B2%CE%AF_%CE%9D%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B2%CE%AF%CF%82

επιταγή → έργα αγαθοεργίας – φιλανθρωπία για το κοινωνικό σύνολο.

Οι περισσότεροι → στην Τουρκία, τα τελευταία 700 χρόνια (Σουνίτες)
Το Ισλάμ , τους αντιμετωπίζει σαν αίρεση.
Έμφαση στην ποίηση και μουσική.
Με την ποίηση προσεγγίζεις καλύτερα τα άφατα.
Η ερωτική τους ποίηση → προς τον Θεό.
Από αυτούς τους κύκλους βγαίνουν οι μεγαλύτεροι διανοούμενοι – λόγιοι.
Σε μικρούς χώρους (τεκέ)
Στην Ελλάδα «ντερβίσης» → θετική έννοια.
Δερβίσηδες → τάγματα περιφερόμενα, ως ασκητές.
Έδρα τους η Σεβάστεια, Ικόνιο, Άδανα.
Λαϊκό Ισλάμ → επηρέασε απλούς ανθρώπους.
Δίνουν έμφαση στην εσωτερική – πνευματική διαδρομή, στην ποίηση και μουσική.
Ιστορικά : Ο. Ανδρούτσος → στους τεκέδες των Μπεκτασήδων.
Και ο Ρήγας.
Στην Αθήνα, ο κεντρικός τεκές των Μεβλεβή δερβίσηδων → Ωρολόγιον του Κυρρήστου (Αέρηδες)
Στους τεκέδες πλάστηκε μουσικό αισθητήριο.
Σουφισμός → αυτόνομες δράσεις ομάδων.
Γενίτσαροι υποχρεωτικά.
Εξισλαμισμένοι. Η Οθωμανική αυτοκρατορία κάλεσε Μπεκτασήδες δερβίσηδες (λαϊκοί) στα στρατόπεδα.
Μεβλεβί → ανώτερη τάξη.
17ο αι., η Αλβανία άλλαξε θρήσκευμα.
Ελ/τουρκικός πόλεμος 19 – 23.
Ο Κεμάλ κάνει αλλαγές → κοινωνικούς και πολιτικούς θεσμούς, αντικατάσταση αραβικής με λατινική γραφή. Στηρίχθηκε στους Σούφι.
Από το 1930 ψηφίζουν υποχρεωτικά οι γυναίκες.
Και πολιτικός γάμος.
Αλεβί = Σούφι → Γιλμάζ Γκιουνέι
Τα τελευταία 40 χρόνια στην Τουρκία , Φετουλάχ Γκιουλέν ,
Στοχαστής, δικηγόρος – σε συνδυασμό με τους επιχειρηματίες της Ανατολικής Τουρκίας → ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ → σχολεία σε όλον τον μουσουλμανικό κόσμο, παντού / ατομική ευθύνη / αφοσίωση στο κοινό καλό

.
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathfiles_1_25/08/2008_245621

Ο Ερντογάν ψηφίζεται από την Ανατολική Τουρκία→ 15η οικονομία στον κόσμο, ωράριο δημόσιες υπηρεσίες 8 – 5.
Αλεβί → Orhan Pamuk - Νόμπελ Λογοτεχνίας
Αλεβί→ Ναζίμ Χικμέτ
Σούφι μυστικιστής → Γιουνούς Εμρέ, ποιητής

«Γιουνούς Εμρέ είναι το όνομά μου
Η φωτιά μου μεγαλώνει μέρα με τη μέρα
Στους δύο κόσμους, ο στόχος μου είναι τούτος
Έσενα είναι που χρειάζομαι, Εσένα»



622 → Εγίρα

το βόρειο τμήμα , Σαουδικής ήταν Βυζαντινό.
Αραβικές επιθέσεις → το κατακτούν, καθώς και Αίγυπτο → το Βυζάντιο χάνει τα εδάφη της εγγύς Ανατολής.
Ισλάμ 7ο και 8ο αι επιθετικό – αποτελεσματικό.
.

.711 μ.Χ., στρατιές Αραβικές κατέλαβαν όλην τη Βόρεια Αφρική, σαρώνουν την Ιβηρική χερσόνησο → θέλουν να διεισδύσουν μέσω Γαλλίας – Πυρηναίων.

Φράγκοι (είναι Γερμανοί) → 732 στο Poitiers τους σταματάν.

Από 711 – 1492 οι Άραβες στην Ιβηρική χερσόνησο.
Cordoba reconquista / Γρανάδα → τελευταία μάχη, άμυνα Μουσουλμανικών δυνάμεων
(Μαυριτανοί)

τα πρώτα 100 – 200 χρόνια του Ισλάμ → Συρία / Δαμασκός
700 1000 μ.Χ., Βυζαντινός πολιτισμός, Αραβικός, Κινέζικος → μεγάλοι πολιτισμοί.
Αραβικός πολιτισμός → αρχιτεκτονικά δάνεια από Βυζάντιο και Περσία.

Ανεικονική θρησκεία → αραβουργήματα → καλλιγραφία – διακόσμηση – υψηλότατη τεχνική και χρήση του μετάλλου


Το ωραιότερο κτίριο → Taj Mahal, μουσουλμανικό κτίσμα – μουσουλμάνος ηγεμόνας στη μνήμη της γυναίκας του – απάνω χτυπημένο το Κοράνι.

Η δυναστεία των Μουγκάλ, που κυβερνά την Ινδία → Τουρκο – Περσικής καταγωγής

Κοράνι → ποιητικό κείμενο / Ισλάμ → έως και 11ο αι., έμφαση στην ποίηση.

Προσφορά στα μαθηματικά→ πήρε διαστάσεις στο Ισλάμ → algebr→ επίδοση σε τριγωνομετρία
Εξάντας → μελέτη των αστεριών
Εξαιρετικοί ναυτικοί → χαρτογράφησαν τον Ινδικό ωκεανό
Ιατρική
8ο, 9ο, 10ο αι., σε Αραβικές χώρες και Κίνα → ιατρικές πραγματείες, κείμενα → αξιοποίηση Γαληνού.
1000 μ.Χ., στο Κάϊρο το 1ο (παγκόσμια) πλήρες νοσοκομείο, με οργάνωση και σύγχρονες προδιαγραφές.
Πολιτισμός / παράλληλα κατακτήσεις.
711, συγχρόνως με Ισπανία κατακτούν και Ινδία → δημιουργ Δελχί.
Κατακτούν Αφγανιστάν
Σύγκρουση με Κινέζους 751 → νικάν οι Άραβες.
Κεντρικές πόλεις για το Ισλάμ : Συρία, Δαμασκός / Κάϊρο / Βαγδάτη στον Τίγρη / Κόρντομπα / Κωνσταντινούπολη
Κινείται και κατακτά όλα τα εις -στάν

.

Η μεγαλύτερη Μουσουλμανική χώρα στον κόσμο → Ινδονησία – η μεγαλύτερη διείσδυση του Ισλάμ, μέσω των εμπόρων.

Ιερός πόλεμος → Τζιχάντ

.

.

.

.

.

.