το πρόσωπο του Κολοκοτρώνη
(από το Ιστορικό μουσείο)

photo q.l.

Γεωργίου Τερτσέτη προλεγόμενα

Στα Απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη

"Αν δυνηθώ να απεράσω εις την ψυχήν σας, Κύριοι ακροαταί, την ηδονήν της ψυχής μου, γράφοντας τα  π ρ ο λ ε γ ό μ ε ν ά μου εις το βιβλίον του γέρου Κολοκοτρώνη, ελπίζω να γλυκοπεράσετε την ώραν σας, και να μην μετανοήσετε, τιμώντας με σήμερον με την ακρόασιν σας.

………………………………………………………………………………………..

Αφού ενόησα τον κόσμο, σεβαστοί ακροαταί, δύο πρόσωπα ανδρών έμειναν διά παντός εικονισμένα εις την ενθύμησίν μου, ο στρατηγός Τζούρτζ και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, δοξασμένοι από την τότε γνώμην των ανθρώπων, ο ένας διά τον φιλελληνισμόν του, ο άλλος διά τον ελληνισμόν του, αύξανε χάριν εις τον ένα η εύμορφη φυσιογνωμία, η επιμέλεια του ενδύματος, - σε άρπαζε η αγριάδα του άλλου και το μίλημα , η κεφαλή και των δύο, τα ξανθά μαλλιά του ενός , τα μαύρα του άλλου, εστολίζοντο από την Ελληνική περικεφαλαία των αρχαίων.

Ήτον και οι δύο πάνου εις την ανδρική τους ηλικία , νεώτερος ο Τζούρτζ, αγαπημένοι, πιστοί, αγαπούσε ο Κολοκοτρώνης την φιλογένειαν και την προκοπήν του Τζούρτζ, και ο Τζούρτζ την δύναμιν του νοός , και την ευγένειαν της καρδίας εις άνδρα λογγίσιον.

………………………………………………………………………………………..

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ως ιστορικός καταγράφεται με τους πολλούς όσοι ιστόρησαν πολέμους Ασίας και Ευρώπης , αλλ’ ως Έλληνας έρχεται μου φαίνεται τρίτος Ομήρου και Ηροδότου.

Ομοιάζουν οι τρεις, ως τρείς ακτίνες ενός κέντρου φωτεινού, έχουν οι τρεις πατρίδα την Ελλάδα , θέμα πόλεμον Ευρώπης εναντίον Ασίας , ομιλούν την Ελληνικήν φωνήν, καθένας την φωνήν του αιώνος τους, καίονται από το πνεύμα του, η φωνή τους είναι ψωμωμένη ως να ελέγαμεν από την φωνήν προγενεστέρου καιρού, όχι είδωλον της φαντασίας του, ομοιάζει ένας του άλλου και εις την πλοκήν και εις την άλυσον της ιδέας και την παράστασιν των ιστορημένων πραγμάτων.

Εις τον πεζόν λόγον του Ηροδότου σημαίνει η λύρα του Ομήρου, ακούς το Μήνιν άειδε Θεά, ως εις την διήγησιν του Κολοκοτρώνη, όταν επέτυχα γνήσια να την αρπάξω από τα χείλη του , ακούς τα τρία πουλάκια κάθονται. Κατώτερος ο Κολοκοτρώνης από τους δύο προγενεστέρους του εις την τέχνην , όσον τα τρία πουλάκια κατώτερο από το Μήνιν άειδε Θεά, αλλ’ ανώτερος πάλι επειδή όσα έπραξε αυτός και οι συνόμοιοί του διηγείται , πριν τα γράψει με το κοντύλι τα εχάραξε με το σπαθί του , καύχημα που δεν έχουν οι άλλοι δύο. Ομοιάζει τω όντι ως ο Αγαμέμνονας , ο Οδυσσέας ή ο Διομήδης να ήθελε γράψουν το στρατιωτικόν τους ημερολόγιο , και να εσώζετο..."